Kumak nizinny (Bombina bombina) jest reprezentantem starej grupy płazów, której pierwsi przedstawiciele żyli już 150 mln lat temu, w jurze, w okresie panowania dinozaurów. Przypomina trochę małą ropuchę i podobnie jak u niej, w jego skórze znajdują się liczne, duże gruczoły jadowe, widoczne jako czarne kropki. Jest to jeden z naszych najmniejszych płazów, jego długość nie przekracza 5,5 cm. Samce kumaka wydają bardzo charakterystyczny głos kum-kum, od którego pochodzi określenie "kumkanie".
Głos samca nie jest zbytdonośny, ale chór setek osobników, które koncertują zwykle od kwietnia do czerwca, można usłyszeć z odległości nawet kilku kilometrów. Kolejną charakterystyczną cechą tego gatunku jest specyficzne ubarwienie brzusznej strony ciała: na ciemnym tle rozmieszczone są małe, nieregularne plamy, najczęściej czerwone lub pomarańczowe. Dlatego Niemcy i Anglicy nazywają go "kumakiem z czerwonym brzuchem". Układ plam na brzuchu jest cechą osobniczą i wykorzystuje się go do znakowania kumaków - wystarczy zrobić zdjęcie. Na tej podstawie stwierdzono, że kumak nizinny w naturze może żyć 13 lat. Jego bliski kuzyn, występujący również w Polsce, kumak górski żyje nawet 20 lat. Kumak nizinny w czasie zagrożenia wykazuje tzw. "refleks kumaka", który polega na ukazaniu drapieżnikowi jaskrawych plam poprzez uniesienie przedniej i tylnej części ciała.
Kumak nizinny jest mieszkańcem nizin środkowej i wschodniej Europy. Zachodnia granica jego zasięgu przebiega przez wschodnią Danię i wschodnie Niemcy. Występuje w całej nizinnej części Polski do wysokości 250 m n.p.m. U podnóża Karpat żyje razem z kumakiem górskim, z którym może tworzyć żywotne mieszańce o cechach obu gatunków rodzicielskich. Kumak nizinny zamieszkuje małe i średnie zbiorniki wodne, zwykle w otwartym krajobrazie, dlatego dość często występuje na terenach rolniczych. Jest płazem ciepłolubnym i zasiedla zbiorniki nasłonecznione, z płaskimi brzegami i płyciznami, na których woda szybciej się nagrzewa. Ich roślinność powinna być zróżnicowana, aby zapewnić kumakom kryjówkę i odpowiednie miejsce do składania jaj, które przyklejane są do podwodnych roślin. W okresie godowym kumaki wykorzystują kilka blisko położonych stawów, gdyż jedne są bardziej odpowiednie do rozwoju kijanek, a inne do zdobywania pokarmu. Jesienią opuszczają stawy i szukają miejsc do zimowania w lasach, zadrzewieniach i parkach. Zimują w norach, dziurach, pod kamieniami, stertami gałęzi i zwalonymi pniami drzew.
Kumak nizinny należy do najszybciej zanikających płazów Europy. Na Półwyspie Skandynawskim wymarł, ale Szwedom udało się odtworzyć jego populacje na małym obszarze. W Danii i w Niemczech należy do najbardziej zagrożonych płazów, podobnie jak na Litwie. W Polsce występuje jeszcze na wielu stanowiskach, jednak spadek liczebność jego populacji jest u nas również wyraźny. Dotyczy to szczególnie terenów rolniczych, na których jest stosunkowo dużo małych zbiorników. Jednak zbiorniki te oraz ich otoczenie zarastają w szybkim tempie w wyniku dopływu nadmiaru związków azotu i fosforu z pól, są zaśmiecane oraz zatruwane pestycydami i ściekami. Zaprzestanie wypasu krów, które wcześniej funkcjonowały jako doskonałe naturalne "kosiarki", przyczyniło się z kolei do zarastania otoczenia miejsc rozrodu kumaków i innych płazów. Wiele stawów i mokradeł zanika w wyniku regulacji rzek i melioracji.
