Klub Przyrodników

W lipcu Międzynarodowa Rada Koordynacyjna programu UNESCO "Człowiek i Biosfera" zatwierdziła 20 nowych "rezerwatów biosfery" na świecie.

Rezerwat biosfery to uznany przez UNESCO obszar zawierający cenne zasoby przyrodnicze. Status ten nie oznacza formalnego reżimu ochronnego ale służy promocji "obszarów dla których charakterystyczny jest zrównoważony związek człowieka z biosferą". Zwykle rezerwaty biosfery są chronione przez strefowanie na strefę centralną (core zone - są to zwykle przyrodnicze obszary chronione, jak park narodowy, rezerwat lub analogiczne), strefę buforową (buffer zone) i strefę przejściową (transition zone - w dwóch ostatnich strefach zakłada się "zrównoważone funkcjonowanie przyrody i człowieka"). Przez wielu przyrodników rezerwaty biosfery są uważane za skuteczny i ważny sposób promowania zrównowazonego rozwoju lokalnego i modelowe obszary wdrażania tej idei. Bywają jednak także krytykowane za "miękkość regulacji" i "legitymizowanie niedostatecznie rygorystycznej ochrony".

W Polsce rezerwatów biosfery jest 10, są nimi: Babia Góra (1977 r.), Białowieski Rezerwat Biosfery (1977, w 2005 r. powiększony na całą Puszczę), Rezerwat biosfery Jezioro Łuknajno (1977), Słowiński Rezerwat Biosfery (1977), Międzynarodowy rezerwat biosfery Karpaty Wschodnie (1992, polsko-słowacko-ukraiński), Tatrzański Rezerwat Biosfery (1992, polsko-słowacki), Karkonoski Rezerwat Biosfery (1992, polsko-czeski), Rezerwat biosfery Puszcza Kampinoska (2000), Rezerwat biosfery Polesie Zachodnie (2002; właśnie łączony z białoruskim i ukraińskim odpowiednikiem w jeden międzynarodowy rezerwat biosfery), Rezerwat biosfery Bory Tucholskie (2010). Polski Komitet MaB chciałby jeszcze uznania za rezerwat biosfery: Roztocza polskiego i ukraińskiego, całej Puszczy Białowieskiej wraz z białoruską jej częścią, trójstyku Polski, Obwodu Kaliningradzkiego i Litwy.

Po najnowszym powiększeniu listy rezerwatów biosfery na świecie, jest ich 598 w 117 krajach. Na liście znalazł się obszar "Polesie Zachodnie" - transgraniczny rezerwat biosfery na styku Białorusi, Polski i Ukrainy, który wchłonie obszar "Polesie Zachodnie" istniejący wcześniej tylko w Polsce.

Nowe rezerwaty biosfery to:
- Salzburger Lungau & Kärntner Nockberge, Austria (krajobraz alpejski),
- Polesie Zachodnie, transgraniczny obszar na styku Białorusi, Polski i Ukrainy,
- Jinggangshan, Chiny (subtropikalne ekosystemy monsunowe),
- Niubeiliang, Chiny (fragment gór Qinling),
- Doliny Mury, Drawy i Dunaju (najwieksze w Europie równiny zalewowe i lasy łęgowe na granicy chorwacjo-węgierskiej),
- Sheka, Etiopia (mozaika różnych ekosystemów wyżyn afrkańskich),
- Zlewnia Dordogne, Francja (cała zlewnia rzeki, od źródeł w Masywie Centralnym do estuarium Żyrondy k. Bordeaux),
- La Selle, Haiti (mozaika ekosystemów wyspiarskich),
- Achanakmar-Amarkantak, Indie (lesiste góry w Indiach),
- Wakatobi, Indonezia (4 wyspy),
- Aya, Japonia (wschodnia część wyspy Kyushu, najwiekszy na swiecie obszar wieczniezielonych lasów liściastych, tzw. lucidophylous forests),
- Korgalzyn, Kazachstan (kompleks jezior słodko- i słonowodnych w strefie stepoowej),
- Tehuacán-Cuicatlán, Meksyk (ważny dla różnorodności biologicznej kompleks suchych gór),
- Wyspa Príncipe, Wyspy Św. Tomasza (wulkaniczna wyspa w Zatoce Gwinejskiej),
- Ferlo, Senegal (biotop cennej fauny afrykańskiej),
- La Gomera, Hiszpania (najbardziej naturalna i dzika z Wysp Kanaryjskich, z unikatowymi lasami mglistymi),
- Las Ubiñas-La Mesa, Hiszpania (stare lasy w Górach Kantabryjskich),
- East Vättern, Szwecja (wielkie jezioro skandynawskie),
- Ural Baszkirski, Rosja (krajobraz górski),
- Galloway i południowe Ayrshire Biosphere, Wielka Brytania (tradycyjny wiejski krajobraz brytyjski).

Wśród powiększonych "rezerwatów biosfery" znalazł się m. in. obszar morski Morze Iroise w Bretanii (projektowany morski park narodowy) oraz Doñana w Hiszpanii.

Więcej informacji na:
www.unesco.org/new/en/natural-sciences/about-us/single-view/news/20_new_biosphere_reserves_added_to_unescos_man_and_the_biosphere_mab_programme