Rospuda

Szczegóły
Kategoria: Nasze ostoje

Ostoja Rospuda to rozrzucone wzdłuż biegu rzeki Rospudy działki. Rozdrobnienie działek w tym obszarze jest tak duże, iż na obszarze ok. 200 ha znajduje się ponad 1000 działek ewidencyjnych. Po próbach budowy przez dolinę Rospudy obwodnicy Augustowa wiele organizacji pozarządowych podjęło próby wykupienia prywatnych działek na jej terenie w celu zapobieżenia w przyszłości takim sytuacjom. Także Klub Przyrodników z pomocą środków Programu LIFE i Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w ramach projektu LIFE11 NAT/PL/423 "Ochrona torfowisk alkalicznych w młodoglacjalnym krajobrazie Polski północnej" podjął takie działania. Udało nam się wykupić 69 działek o łącznej powierzni 36,22 ha. Stanowi to niestety jedynie ułamek tego co z punktu widzenia przyrodniczego powinno zostać objęte ochroną. 

Klub złożył do RDOŚ w Białymstoku wniosek o powołanie na tym terenie rezerwatu wraz z dokumentacją przyrodniczą uzasadniającą przyrodniczo taki wniosek - oddając jednocześnie własne działki pod ochronę w ramach rezerwatu. Poniżej znaduje się mapa projektowanego rezerwatu (na fioletowo) wraz z otuliną (niebieski) oraz z zaznaczonymi (na czerwono) działkami Klubu Przyrodników. 

 

Rospuda

 

Projektowany rezerwat „Bagienna Dolina Rospudy” obejmuje grunty prywatne, grunty starostwa powiatowego w Augustowie oraz grunty Skarbu Państwa w zarządzie Lasów Państwowych (Nadleśnictwo Szczebra) oraz Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Warszawie (dolny odcinek rzeki Rospudy oraz Blizny).

 

Projektowany rezerwat znajduje się w dolinie Rospudy na północny-zachód od jeziora Necko, pomiędzy miejscowościami Szczebra, Szczeberka i Topiłówka. Jest otoczony lasami, w większości borami sosnowymi. Granice biegną częściowo po granicach działek ewidencyjnych (które w dużej mierze są stosunkowo wąskie), a częściowo po wydzieleniach leśnych, w związku z czym nie są do końca czytelne. Jedynie część granic w północnym basenie przebiega po mineralnej krawędzi doliny i wzdłuż drogi gruntowej. Działki, na których planowany jest rezerwat połączy otulina, aby zapewnić ciągłość ochrony tego terenu.

Projektowany rezerwat znajduje się w obrębie rozległego kompleksu leśnego wchodzącego w skład Puszczy Augustowskiej i w całości mieści się w granicach obszaru Natura 2000 Ostoja Augustowska. Znajdują się na jego terenie liczne zasoby siedliska 7230 – alkalicznych torfowisk niskich, których największe powierzchnie zidentyfikowano w dolinie Rospudy oraz liczne jeziora o zróżnicowanej trofii: eutroficzne (siedlisko 3150), mezotroficzne (siedlisko 3140) i dystroficzne (siedlisko 3160). Prócz tego odnotowano tu występowanie aldrowandy pęcherzykowatej Aldrovanda vesiculosa, leńca bezpodkwiatkowego Thesium ebracteatum, skalnicy torfowiskowej Saxifraga hirculus, lipiennika Loesela Liparis loeselii, sasanki otwartej Pulsatilla patens, obuwika pospolitego Cypripedium calceolus, rzepika szczeciniastego Agrimonia pilosa, staroduba łąkowego Ostericum palustre i haczykowca błyszczącego Hamatocaulis vernicosus. Stwierdzono tu obecność licznych storczykowatych, w tym jedyne aktualnie istniejące w kraju stanowisko miodokwiatu krzyżowego Herminium monorchis.

Obecna flora torfowiska obejmuje 274 gatunki roślin naczyniowych, przy czym najliczniej reprezentowane są rodziny Cyperaceae (31 gatunków), Poaceae (23), Orchidaceae (17), Rosaceae (13) oraz Asteraceae (10) (Jabłońska i in. 2010). Spośród gatunków podawanych z obszaru torfowiska w literaturze (por. Karczmarz 1973; Sokołowski 1988) nie potwierdzono występowania pięciu gatunków: Dactylorhiza maculata, D. traunsteineri, Orchis mascula, Leersia oryzoides i Salix lapponum. W przypadku dwóch pierwszych gatunków, informacje o ich występowaniu mogą być błędne w związku z trudnościami taksonomicznymi w obrębie rodzaju Dactylorhiza (Pawlikowski, Jarzombkowski 2009), a pozostałe gatunki prawdopodobnie nad omawianym terenie już nie występują.

 

Rospuda13 Rospuda5 Rospuda13